London — Svijetu prijeti najmasovniji finansijski kolaps ikada, a povećanje krize u eurozoni smanjuje teren za manevre, kaže ekonomski komentator Telegrafa Džeremi Vorner.
U komentaru pod naslovom “Negativne kamatne stope vode svijet na put najmasovnijeg sloma u istoriji”, Vorner ukazuje da više od 30 odsto svih državnih obveznica zemalja eurozone ima negativni kamatnu stopu, što iznosi oko dva biliona eura u hartijama od vrijednosti. Takvo stanje stvara dodatni teret za makroekonomsku situaciju i prijeti finansijskoj stabilnosti eurozone, upozorava on.
Od najave programa kvantitativnog labavljenja Evropske centralne banke (ECB), prije četiri mjeseca kada su prinosi na 10-godišnje švajcarske obveznice prvi put u istoriji skliznuli u negativnu zonu, pokrenula se lavina negativnih kamatnih stopa širom evropskih tržišta državnih obveznica.
U potrazi za “sigurnim utočištem”, investitori su odlučili da preuzmu rizik i da plate vladama za privilegiju njihovog kreditiranja.
“Ako posmatramo svaku državu posebno, statistika još više užasava. Prema podacima investicione banke ‘Džefris’, gotovo 70 odsto njemačkih obligacija ima negativni prinos. U Francuskoj je taj pokazatelj 50 odsto”, predočava Vorner.
On je naveo primjer Španije koja prije nekoliko godina apsolutno nije bila u stanju da otplaćuje svoje obaveze, a njen negativni pokazatelj je iznosio samo 17 odsto. Sa njegove tačke gledišta, to se nikada nije desilo u ovakvoj razmjeri, ali sa povećanjem krize u eurozoni sve je manji prostor za manevre, a mogućnost bankrota postaje sve realnija.
Ono zbog čega su negativne kamatne stope razlog za brigu jeste činjenica da je, po Vornerovom mišljenju, obim rasta svjetske tražnje gotovo u potpunosti uslovljen rastućim nivoom duga.
Javni dug je počeo da raste kada su kompanije i domaćinstva smanjila svoje zaduživanje. U pogledu kreditne ekspanzije, tržišta u usponu su jednostavno zamijenila zapadne države, piše Vorner i dodaje da je alarm koji upozorava na finansijsku krizu prošao gotovo neregistovano. Samo kombinovani javni javni dug zemalja Grupe 7 je porastao za skoro 40 procenata na oko 120 odsto njihovog BDP-a od početka krize, dok je ukupan dug privatnog nefinansijskog sektora porastao za 30 odsto, što znatno nadilazi provredni rast.
